ماه:
اطلاعات اساسي :
خروج از مركز مدار: 55/0
دورة تناوب گردش به دور زمين:
نجومي 32/27 روز
هلالي 53/29 روز
سرعت مداري : يك كيلومتر بر ثانيه
فاصله از زمين:
حداقل 360000 كيلومتر
حداكثر 400000 كيلومتر
قطر زاويهاي: متوسط 31 دقيقه و 2/5 ثانيه
قطر 3460 كيلومتر
جرم: يك هشتاد و يكمِ جرم زمين
چگالي: 61/0 چگالي زمين
سرعت گريز: 38/2 كيلومتر بر ثانيه
دورة تناوب حركت وضعي به دور محور: 31/27 روز
زاوية ميل استوا با صفحه مدار: 5/1 درجه
دما:
حداقل 140ــ درجه سانتيگراد
حدااكثر 150 درجه سانتيگراد
نسبت بازتاب: 07/0
قمرهاي مريخ:
مريخ دو قمر كوچك دارد كه نامهاي خود فوبوس(ترس) و ديموس(وحشت) را از ياران اسطورهاي مارس(مريخ) خداي جنگ گرفتهاند.
فوبوس، قمر بزرگتر، قطري در حدود 16 كيلومتر دارد در حاليكه قطر ديموس فقط 11 كيلومتر است. هردو در صفحهي استوائي مريخ در جهت متعارف خلاف حركت عقربههاي ساعت به دور آن ميگردند.
فوبوس 9250 كيلومتر از مركز سياره و فقط 5900 كيلومتر از سطح آن فاصله دارد. دورة تناوب حركت انتقالي آن به دور سياره 7 ساعت و 39 دقيقه است و اين كمتر از مدت دوران خود مريخ به دور محورش است. فوبوس در مغرب طلوع و 5/4 ساعت بعد در مشرق غروب ميكند.
ديموس 250000 كيلومتر از مركز مريخ فاصله دارد. دوره تناوب حركت انتقالي آن به دور سياره 30 ساعت و 18دقيقه فقط اندكي با دوره تناوب حركت وضعي خود سياره (24 ساعت و 37دقيقه ) تفاوت دارد. ديموس از مشرق طلوع ميكند، اندكي از سياره در حال دوران عقب ميافتد و پيش از آنكه در مغرب غروب كند، دو دور كامل اهله را سپري ميكند.
حلقههاي زحل
چهار حلقه برگرد زحل ميگردند كه با حروف D,C,B,A, ، مشخص ميشوند.
نور و روشني حلقهها بوجه قابل ملاحظهاي با هم تفاوت دارند. حلقهي مياني (حلقهيB ) از همه پرنورتر است و حلقهي بيروني (حلقهيA) پس از آن جاي دارد. كم نورترين حلقه،حلقهي داخلي (حلقهي D) است. حلقهي C را حلقهي چين خورده [ C(repe) ring ] و حلقهي B را "حلقهي پرنور" [B(right) ring]مينامند.
شكاف ميان حلقههايA و B را به افتخار كاشف آن شكاف كاسيني ناميدهاند.
حلقهها به خاطر نازكيشان سخت شايان توجهند : مقطع آنها مستطيل بسيار باريكي است. مثلاً مقطع حلقه بيروني مستطيلي خواهد بود به طول 16000 كيلومتر و عرض آن 8 تا 10 كيلومتر.حلقهها درست در صفحهي استواي سياره قرار دارند و استواي سياره زاويهي ميلي برابر با 27 درجه با صفحهي دايرهالبروج ميسازد. از آنرو كه محور زحل امتداد ثابتي در فضا دارد(يعني محور هميشه به سمت نقطهي ثابتي بر كرهي آسمان است.)
قمرهاي زحل
20 قمر دارد كه نزديكترين آنها ، ميماس ، در فاصلهي 188000 كيلومتري از مركز سياره است. فوب دورترين قمر آن متجاوز از 16000000 كيلومتر از سياره اصلي فاصله دارد.
دورهي تناوب قمرها از 23 ساعت براي ميماس تا 550 روز براي فوب تغيير ميكند . و جز يك استثنا همگي در جهت عادي به دور زحل ميگردند. تنها فوب است كه حركتي معكوس (رجعي) دارد و بدينطريق بر پايداري مداريش ميافزايد. ميتوان از راه رياضي نشان داد كه قمري دوردست را كه جهت حركتش عادي است به سهولت بيشتري ميتوان از چنگ سيارهاي ربود تا قمري را كه جهت حركتش رجعي است.
قطر قمرها نسبتا كم است. بزرگترين آنها تيتان است(در حدود 4200 كيلومتر) و كوچكترينشان هبپرون(در حدود 480 كيلومتر).
سرعت گريز از تيتان به خاطر جرم بزرگ و دماي كم آن (به خاطر دور بودن آن از خورشيد) كوچك است. از اينرو اين قمر ميتواند براي خود جوي داشته باشد. مطالعات طيفنمودي حاكي از وجود CH4 (متان) در اين قمر است.
مطالعاتي كه اخيراً بوسيلة گروهي از دانشمندان در دانشگاه ايالتي نيويورك در استوني بروك انجام شده، وجود اتان را نيز در تيتان آشكار كرده است. اتان يكي از چند مولكول لازم براي تشكيل اسيدهاي امينه است كه جزء اساسي حيات هستند.
چنين بنظر ميرسد كه قمرها با همان دورة تناوبي دوران ميكنند كه به دور سياره ميگردند و در نتيجه هميشه يك رويشان به سمت سيارهي اصلي است و تغييرات مرصود در روشني آنها نيز از همين است. دورهي تناوب اين تغييرات روشني همان دورهي تناوب گردش انتقالي است. روشني يكي از قمرها، ياپتوس ، در هر گردش از مينيموم به ماگزيمم ، 5 برابر ميشود.
قمرهاي اورانوس
اورانوس پنج قمر دارد : ميراندا ، آريل ، اومبريل، تيتانيا و ابرون كه همگي در صفحهي استواي سياره اصلي و در نتيجه تقريباً قائم بر مدار سياره ، به دور آن ميگردند. هر پنج قمر حركتشان رجعي است كه با چرخش سياره حول محورش سازگار است.
اندازهي اقمار اورانوس تقريباً از 240 كيلومتر تا 1000 كيلومتر است. شعاع مدار نزديكترين قمر 120000 كيلومتر و از آن دورترين قمر 580000 كيلومتر است.
قمرهاي نپتون
براي نپتون دو سياره كشف شده است: نخست تريتون كه به فاصلهي چند ماه پس از كشف سياره، ديده شد ؛ دومي بيش از يك قرن بعد كشف گرديد.
تريتون از اين نظر منحصر به فرد است كه تنها قمر نزديك به سيارهي اصلي است كه حركتي معكوس(رجعي) دارد. فاصلهي آن از سيارهي اصلي354000 كيلومتر تقريباً هم اندازهي فاصلهي ماه از زمين است. حركت معكوس تريتون ممكن است معلول وقايع زير باشد: (آ) تريتون و پلوتن زماني قمرهاي نپتون بودند و هر دو حركت مستقيم داشتند. (ب) رويارويي نزديك ميان تريتون و پلوتون موجب دفع و اخراج پلوتن(كه سيارهاي مستقل گرديد) و معكوس شدن جهت حركت تريتون شده است.
قطر تريتون 3500 كيلومتر و جرم آن يك پانزدهم جرم زمين است و هر پنج روز و بيست ساعت يكبار در مداري كه با صفحهي دايرهالبروج زاويهي 37درجه تشكيل ميدهد، به دور نپتون ميگردد.
نرئيد( در اساطير پري دريائي ملازم نپتون ، ربالنوع دريا) قمر دوم نپتون به دور سيارهي اصلي در جهت مستقيم حركت ميكند. دورهي تناوب نجومي آن 360 روز است و مدار آن زاويهي 5درجه با دايرهالبروج ميسازد.
نرئيد از دو نظر منحصر به فرد است :(آ) به قدري كم فروغ است كه حتي با تلسكوپهاي بزرگ هم ديده نميشود. رصد اين قمر بطور عمده از طريق عكسبرداري صورت ميپذيرد. (ب) مدار آن خروج از مركز بزرگي دارد(75/0) ، فاصلهاش تا نپتون از1175000 كيلومتر در نزديكترين وضعيت تا 11000000 كيلومتر در دورترين نقطهي مدار تغيير ميكند.
قمر پلوتو، كارونپلوتو خود قبلاً بنظر ميرسد قمري از نپتون بوده كه از مدار خارج شده و شايد قمر آخر نپتون هم اينطور شود.
مادهي تشكيل دهندهي كارن از آب منجمد تيرهو پلوتون از متان منجمد پوشيده شده است.
كارن كه قمري بزرگ است ، داراي طول قطري به اندازهي نصف قطر پلوتون بوده و 12 درصد منظومهي مداري را به خود اختصاص داده است. مركز جرم اين منظومه در خارج از سطح پلوتون قرار دارد.
نظرات شما عزیزان: